Moeten die activiteitenhoeken nou weg?? Ik dacht het niet!!

Afgelopen zaterdag 17 november stond er in Trouw een kort artikel over mijn promotieonderzoek ‘Exploring childcare spaces’ waarop ik de dag daarvoor promoveerde. De journalist pikte een, ook voor mij, opvallende bevinding uit het onderzoek. De kinderen die ik observeerde bleken tijdens vrij spel perioden vooral op de vrije vloer bezig te zijn, en in mindere mate in activiteitenplekken (huishoek, bouwplek, leeshoek) en aan de lage tafels. Als vluchtige lezer zou je kunnen concluderen dat die plekken en tafels blijkbaar niet zo boeiend zijn voor kinderen. Maar dat is een misverstand. Uit hetzelfde onderzoek blijkt namelijk ook dat als kinderen aan tafel of in een activiteitenplek bezig waren, ze intensiever, geconcentreerder exploreerden. Dus ze moeten zeker blijven, en het aantal activiteitenplekken moet misschien wel uitgebreid worden. Zeker in verticale groepen, die het onderwerp van dit onderzoek waren, en die kinderen in uiteenlopende fasen van hun ontwikkeling moeten faciliteren.

Maar terug naar die vrije vloer. Een element in de ruimte dat nog nauwelijks onderzocht is. Die vloer is in eerste instantie bedoeld als ‘verkeersruimte’, om van A naar B te gaan. En dat doen kinderen dan ook veelvuldig: een kwart van de geobserveerde tijd waren kinderen in transitie, liepen ze rond met of zonder speelgoed, gingen speelgoed pakken of opruimen. En daarnaast werd er ook veel op de vloer gespeeld, alleen of samen met anderen, staand, zittend, rondrijdend met autootjes. De vloer werd dus op heel veel verschillende manieren gebruikt. Uit analyses bleek dat activiteiten op de vloer nogal versnipperd waren: kinderen waren niet lang achter elkaar met iets bezig. Tegelijkertijd bleek dat vooral de jongste kinderen (11 tot 26 maanden) de vloer vooral gebruikten om er alleen te spelen. Is dat omdat de activiteitenplekken vaak al bezet waren door de oudere kinderen, of omdat je op de vloer meer ruimte hebt en de pm-er makkelijker in het oog kan houden, wat voor kleintjes een veilig gevoel geeft? Wat ook de reden is, als we de exploratie van jonge kinderen willen stimuleren, is het een goed idee om herkenbare plekken te maken waar kinderen ongestoord met spelmateriaal kunnen manipuleren.  Omdat de vloer ook loopruimte is, zou zo’n extra plek heel goed gemaakt kunnen worden met een los kleedje en/of een verrijdbaar kastje, een ‘flexplek’ dus, die als het nodig is verplaatst of opgeruimd kan worden.